Meekoppelkansen met andere transities

Biobased bouwen: Meekoppelkansen met andere transities; energie, circulair, klimaat adaptief en natuur inclusief bouwen

Welke andere transities spelen een grote rol in de bouw- en infra en waar liggen meekoppelkansen voor de biobased transitie? Hoe versterken de thema’s elkaar, en hoe zorg je nu dat je door de bomen het bos blijft zien? We bespreken dit aan de hand van een aantal concrete projecten waar deze synergie is bereikt.

Meekoppelkansen

Aafke van Dijk | ORGA Architect
Algemene sessie, Instapniveau

In deze sessie:

• Wat zijn meekoppelkansen voor architectuur?
• Hoe denk je circulair en geef je terug aan de natuur als architect?
• Hoe draagt het ervaren van natuur in je gebouw bij aan een gezond binnenklimaat en leef- en werkomgeving? Wat zijn de bewezen voordelen?
• Hoe kun je bijdragen aan de stikstofproblematiek?

Samenvatting van deze sessie

Aafke van Dijk (ORGA Architect) vertelt over de meekoppelkansen voor biobased architectuur die zij ziet vanuit haar werkveld. Volgens haar bewegen we steeds meer naar een biologische economie waarin we ecologisch en biologisch bouwen. Als biobased architect ben je juist circulair, want je haalt grondstoffen uit de natuur en laat deze ook opnieuw terugroeien. Zo bouw en denk je als de natuur. We kunnen daarnaast CO2 afvangen door het op te slaan in houtbouw. Als je biobased materialen behandelt op waterbasis, dan kun je ze ook ooit weer teruggeven aan de natuur. 

Meekoppelkans #1: natuurlijk isolatie materialen zijn dampopen en vochtregulerend en met houtbouw maak je dus prettig en gezond binnenklimaat. De natuurlijke materialen veroorzaken geen schadelijke stofdeeltjes als fijnstof of formalyde. 

Meekoppelkans #2: grofweg bestaan de kosten voor bedrijven voor 1% de energiekosten, voor 9% de huur en voor 90% personeelskosten. Het personeel zit gemiddeld 90% van zijn tijd in een kantoor, dus dan wil je ook goed voor hen zorgen. De meekoppelkans zit hem het personeel de natuur laten ervaren. De juiste manier van licht, groen, natuurlijke kleuren en vormen, overgangen en vergezichten geeft een prettige werk-, school-, en leefomgeving. Het is bijvoorbeeld bewezen dat je hartslag verlaagt bij het zien van hout en bijdraagt aan stressvermindering. Maak je een biobased ziekenhuisverblijf, dan zie je sneller herstel, korter ziekenhuisverblijf en minder medicatie. 

Meekoppelkans #3: de stikstofproblematiek. Houtbouw is heel licht en demontabel, waardoor het goed recyclebaar is. Bij biobased bouwen wordt de stikstofproblematiek grotendeels veroorzaakt door transport. Houtbouw vraagt veel minder transportbewegingen doordat het in de fabriek kan worden geprefabriceerd en het kan zelfs emissieloos door de inzet van elektrisch transport en elektrische kranen.  

Biobased bouwen Zuid-Holland

Hans Slootweg | Bureau Verder
Algemene sessie, Instapniveau

In deze sessie:

• Wat zijn meekoppelkansen voor landbouw? Wat kun je met het gebruik van biobased materialen tegelijk aanpakken?
• Wat komt er kijken bij een transitie naar circulair bouwen?
• Biomassateelt als oplossing voor de veenweideproblematiek: mogelijkheden van lisdodde-isolatie, en een nieuw verdienmodel voor de boer.

Samenvatting van deze sessie

Hans Slootweg (Bureau Verder) werkt aan biobased ketenontwikkeling voor circulair bouwen. Hij begint met een boodschap: een transitie gaat met vallen en opstaan, dus laat ruimte om fouten te mogen maken. Het is prutsen en proberen. Dit sluit aan bij zijn visie over lerend werken: maken = testen en zien = geloven. Het is voortdurend schakelen tussen ambitie en beleid aan de ene kant en de uitvoeringpraktijk aan de andere kant. 

Meekoppelkans #1: renoveren en na-isoleren met biobased (natuurlijke) materialen heeft gezondheidsvoordelen, maar de materialen zijn ook dampopen en vochtregulerend. 

Meekoppelkans #2: als je met biobased werkt dan ben je aan het werken met een oneindige grondstof, waar je in het slechtste geval weer schone energie van maakt. 

Meekoppelkans 3#: duurzaamheidsopgaven koppelen en zo versnellen. Er is veenweideproblematiek in Zuid-Holland: de bodem daalt, boeren kunnen steeds moeilijker boeren en de melkveehouderij draagt bij aan het klimaatprobleem. Biomassateelt in natte landbouw biedt perspectief om dit dit tegelijk aan te pakken. Een voorbeeld hiervan is de teelt van lisdodde (= rietsigaren die je langs de sloot ziet). Naar schatting kun je met 1 hectare lisdodde 3 tot 6 huizen isoleren. Lisdodde legt meer CO2 vast dan het maken van de isolatie kost. Daarnaast heeft lisdodde-isolatie een isolatiewaarde vergelijkbaar met glaswol, is het schimmelwerend en ademend. Lisdodde teel je in natte omstandigheden. Zo maak je met biomassateelt èn hoogwaardige biobased materialen, ga je bodemdaling tegen, buig je de CO2-uitstoot uit bodemdaling en melkveehouderij om in CO2-winst en ontstaat er een ander verdienmodel voor de boer.  

Contactgegevens: bureauverder@gmail.com